eigendom

Eigendom is het recht om over een zaak (stuk grond, voorwerp, idee, hoeveelheid geld enz.) naar eigen goeddunken te kunnen beschikken. Eigendom van een (natuurlijke) persoon heet particulier, privaat of privé-eigendom; eigendom van een gemeenschap of staat heet gemeenschappelijk of collectief eigendom.

In het recht wordt eigendom onderscheiden van bezit, dat slechts de mogelijkheid inhoudt om te kunnen beschikken over een zaak, die bijvoorbeeld ook geleend, gehuurd of gestolen kan zijn.

De regulering van eigendom is één van de fundamenteelste onderdelen van een maatschappijordening, omdat ze de economische verhoudingen bepaalt: wie is eigenaar van schaarse productiemiddelen als grond, delfstoffen, industrie? Deze vraag heeft in de loop van de geschiedenis vele conflicten opgeleverd, variërend van filosofisch debat tot oorlogvoering. In een vrijemarkteconomie is het recht van eigendom een zeer belangrijk principe, dat alleen opzij wordt gezet in geval van een zwaarwegend algemeen belang (bijvoorbeeld bij onteigening ten behoeve van de aanleg van algemene voorzieningen, maar denk ook aan belastingen).

Anarchisten streven meestal naar afschaffing van privé-eigendom van productiemiddelen; dat zou een oneerlijke verdeling van de rijkdom veroorzaken, en dus alsnog een vorm van hiërarchie introduceren. Pierre-Joseph Proudhon, een van de belangrijke anarchistische denkers, beantwoordde de vraag "Qu'est que la Propriété" (Wat is eigendom?) dan ook volmondig met "La Propriété, c'est le vol!" (Eigendom is diefstal!).

Een concreet voorbeeld hiervan is de kraakbeweging: particuliere eigendom van woningen kan leiden tot leegstand (bijvoorbeeld door speculatie met onroerend goed). Men vindt het niet aanvaardbaar dat een individu recht zou hebben om een zaak niet te gebruiken terwijl een ander daar dringend behoefte heeft, en dus wordt de woning door middel van bezetting in bezit genomen.

---

bronnen: een deel van de tekst van deze pagina is overgenomen van de Nederlandstalige Wikipedia

---